خبرنگاران سینمای ایران در آینه جشنواره فیلم فجر - مجله سرگرمی

جشنواره فیلم فجر، مطرح ترین جشنواره سینمایی ایران است؛ جشنواره ای که از بدو تولد تا کنون فراز و فرودهای فراوانی به خود دیده و در جهت گذر زمان، رسمی تر و تخصصی تر شده است. در واقع این جشنواره، جشن رسمی سینمای ایران بوده که سال هاست به همت بخش دولتی و مدیران سینمایی کشور برگزار می شود. جشنواره فیلم فجر در آغاز با اهدافی چون پاسداشت ارزش ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، ارج گذاری بر ایثارهای شهدا، جانبازان و آزادگان و سهیم بودن اهالی سینما در جشن انقلاب در ایام دهه مبارک فجر تشویق و دلگرمی سینماگران هدفمند و رشد همه جانبه سینمای ایران، پا به عرصه فرهنگی و اجتماعی کشور گذاشت. شکل و کیفیت اجرایی جشنواره فیلم فجر نیز همیشه مورد نقد و آنالیز نهاده شده و از یکنواختی و تکراری بودن آن انتقادها شده و برای رشد کمی و کیفی آن پیشنهادهای فراوانی شده است.

می گویند جشنواره فیلم فجر ویترین سینمای ایران است. این جشنواره به عنوان بزرگترین رخداد هنری کشور سال جاری زیر سایه بحران ادامه دار فراگیری ویروس کرونا به سر می برد، به طوری که مدیران فرهنگی کشور به برگزاری جشنواره فیلم فجر اصرار دارند و این موضوع با اعلام اسامی داوران و 62 فیلمی که واجد شرایط شرکت در جشنواره فجر هستند، قوت گرفت. در این میانه اما بازگشایی سینماها در آستانه برگزاری سی و نهمین جشنواره فیلم فجر با اما و اگرهایی همراه شد از سویی محدودیت 50 درصدی در فروش بلیت و عدم اعتماد مخاطبان به حضور در سالن های سینما عامل دیگری برای عدم اکران آثار تازه در سالن های سینما است. با این وجود مسوولان فرهنگی جشنواره فیلم فجر در این دوره تصمیم به برگزاری دارند. این جشنواره اما با محدودیت های عجیبی برگزاری خواهد شد، محدودیت هایی که تب و تاب جشنواره را به طور کامل خنثی خواهد نمود. البته صحبت هایی مبنی بر تخصیص محدود بلیت به مخاطبان وجود دارد. طبیعتا برگزاری جشنواره فیلم فجر همیشه جذاب ترین اتفاق سینمایی سال محسوب می شود اما باید دید این دوره با وجود همه گیری ویروس منحوس کرونا ستاد برگزاری جشنواره می تواند از پس این چالش برآید؟

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی خبرنگاران در این گزارش نگاهی به بهترین فیلم های 38 دوره گذشته جشنواره فیلم فجر دارد تا ببیند در هر دوره ای، کدام اثر توانسته نظر هیأت داوران این جشنواره را برای دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر به خود جلب کند.

دوره سی وهشتم؛ شنای پروانه (98)

هنرمندان و فیلمسازان با هر جریان فکری به فعالیت در قاب سینما می پردازند و در این میان گفت وگو، شنیدن، خواندن و دیدن آغازی برای با هم بودن بیشتر و فهم دنیا پیرامون و درک موقعیت های به ظاهر متفاوت است که اگر این اتفاق بیفتد، توسعه آغاز می شود. سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر با ارایه آثار شاخصی از کارگردان های شناخته شده در حالی برگزار گردید که فیلم شنای پروانه به کارگردانی محمد کارت، پیروز به دریافت پنج سیمرغ شد.

دوره سی وهفتم؛ شبی که ماه کامل شد(97)

فیلم شبی که ماه کامل شد، فیلمی عاشقانه در دل خشونت افراطی بود، اثری متفاوت از نرگس آبیار که توانست سیمرغ بلورین سی و هفتمین فیلم فجر را از آن خود کند. یک داستان پرتنش از یک ماجرای ملتهب معاصر که مخاطب توانست به سرعت به ماهیت قصه دست یابد.

دوره سی و ششم؛ تنگه ابوقریب(96)

هنر سینما در این است که آرامش روانی به جامعه ببخشد و دنیا را در عرصه پرواز خود بداند. تنگه ابوقریب برگزیده سی و ششمین فیلم فجر، فیلمی بود که ماجرای آن بازمی شود به آخرین روزهای جنگ در تیر 1367 خورشیدی، زمانی که عراقی ها از درگیری های گسترده رزمندگان ایرانی در جبهه های مختلف استفاده می نمایند و به شکلی غافلگیرنماینده یکی از تنگه های استراتژیک ایران را هدف حمله قرار می دهند. این فیلم را بهرام توکلی کارگردانی نموده است.

دوره سی و پنجم؛ ماجرای نیمروز (95)

ماجرای نیمروز به کارگردانی محمدحسین مهدویان فیلم دیگری بود که سیمرغ بلورین بهترین فیلم این دوره از جشنواره را به خود اختصاص داد. داستان فیلم ماجرای نیمروز از 30 خرداد 1360 و با خواندن بیانیه مجاهدین آغاز می شود که خواهان حضور در ساختار قدرت هستند و تهدید به حملات مسلحانه می نمایند.

دوره سی وچهارم؛ ایستاده در غبار (94)

در این دوره نیز آثار شاخصی از کارگردان های شناخته شده و گمنام سینما به بخش سودای سیمرغ جشنواره راه یافته اند که هر کدام، مدعی دریافت جایزه بهترین فیلم جشنواره فجر بودند. در این دوره فیلم بلند سینمایی ایستاده در غبار، سیمرغ بلورین را از آن خود کرد.

دوره سی وسوم؛ رخ دیوانه (93)

برگزیده بخش بهترین فیلم این دوره از جشنواره فجر هم دارای یک ویژگی منحصر به فرد بود. آن هم اینکه بعد از سال ها یکبار دیگر اثری جایزه بهترین فیلم و هم جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را از آن خود کرد. فیلم رخ دیوانه به کارگردانی ابوالحسن داوودی و نویسندگی محمدرضا گوهری برنده سیمرغ بلورین این دوره از فیلم فجر شد؛ موضوعی اجتماعی و جوان پسند که قدم به جشنواره سی وسوم فجر گذاشت و به پیروزیت های زیادی دست یافت.

دوره سی و دوم؛ آذر، شهدخت، پرویز و دیگران (92)

جایزه بهترین فیلم سی و دومین جشنواره فیلم فجر به بهروز افخمی رسید تا برای ساخت آذر، شهدخت، پرویز و دیگران برای نخستین بار به این پیروزیت دست یابد. این فیلم، داستانی خانوادگی دارد و در ارتباط با مسائل پیش آمده در یک خانواده است. مهدی فخیم زاده، گوهر خیراندیش، رامبد جوان، مرجان شیرمحمدی، مانی حقیقی بازیگران این فیلم هستند.

دوره سی و یکم؛ استرداد (91)

سیمرغ بهترین فیلم جشنواره سی و یکم فجر بر دوش علی غفاری نشست تا با ساخت فیلم سینمایی استرداد برای نخستین بار، این پیروزیت را جشن بگیرد.

دوره سی ام؛ برگزیده نداشت (90)

این دوره از جشنواره نیز همانند بعضی دیگر از دوره های جشنواره در بخش بهترین فیلم برگزیده ای نداشت.

دوره بیست و نهم؛ جرم (89)

این دوره هم از دوره های عجیب جشنواره فیلم فجر بود. دوره ای که در آن جایزه بهترین کارگردانی و فیلمنامه به یک فیلم رسید اما در نهایت فیلم دیگری به عنوان بهترین جشنواره انتخاب شد! فیلم سینمایی جرم ساخته مسعود کیمیایی بهترین فیلم این دوره از جشنواره شد تا در نهایت بعد از سال ها از برگزاری این جشنواره، یکبار این جایزه نصیب او شود.

دوره بیست و هشتم؛ به رنگ ارغوان (88)

پیروزیت های حاتمی کیا در جشنواره فیلم فجر همیشگی است. او در دوره بیست و هشتم این جشنواره نیز یکبار دیگر پیروز شد با فیلمی که چند سال توقیف شده بود، به جایزه بهترین فیلم جشنواره دست پیدا کند.

دوره بیست و هفتم؛ تردید (87)

دوره بیست و هفتم جشنواره فیلم فجر هم یکی از دوره هایی بوده که سعی شد تا در آن جوایز جشنواره میان فیلم ها تقسیم شود تا صدای اعتراضی بلند نشود. در این میان سیمرغ بلورین بهترین فیلم به تردید واروژ کریم مسیحی رسید.

دوره بیست و ششم؛ به همین سادگی (86)

به همین سادگی اثر سیدرضا میرکریم در بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر بود که روایتگر داستان زنی عشایری به نام طاهره است که روزمرگی های زندگی شهری او را سخت دلتنگ بازگشت به گذشته و محیط طبیعت نموده است.

دوره بیست و پنجم؛ روز سوم (85)

این دوره هم جایزه بهترین فیلم جشنواره فجر به یک فیلم دفاع مقدسی رسید. روز سوم اثر محمدحسین لطیفی همین فیلم است که روایتی از آخرین روزهای مقاومت در بخش غربی خرمشهر در سال 1359 است و برداشتی آزاد از یک ماجرای واقعی است.

دوره بیست و چهارم؛ به نام پدر (84)

ابراهیم حاتمی کیا با به نام پدر برای چهارمین بار، جایزه بهترین فیلم جشنواره فجر را از آن خود کرد.

دوره بیست و سوم؛ خیلی دور، خیلی نزدیک (83)

خیلی دور، خیلی نزدیک ساخته سیدرضا میرکریمی در آن دوره بود که افزون بر این جایزه، برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری بهترین موسیقی متن، بهترین چهره پردازی و بهترین جلوه های ویژه هم شد.

دوره بیست و دوم؛ میهمان مامان (82)

این دوره نیز یکی از دوره های عجیب جشنواره فیلم فجر بود. دوره ای که در آن سیمرغ های جشنواره در میان فیلم های مختلف تقسیم شد. جایزه بهترین فیلم نیز به میهمان مامان رسید.

دوره بیست و یکم؛ دیوانه ای از قفس پرید (81)

دوره بیست و یکم، یکی از خاص ترین جشنواره ها بوده است. دوره ای که در آن در بیش از هشت بخش، برگزیده ای انتخاب نشد و تنها فیلم احمدرضا معتمدی بود که پیروز شد، نظر هیأت داوران را برای دریافت جایزه بهترین فیلم آن دوره جلب کند.

دوره بیستم؛ خانه ای روی آب (80)

دوره بیستم باز هم نوبت به بهمن فرمان آرا رسید که در فاصله ای تنها یک دوره از برگزاری جشنواره فیلم فجر، یکبار دیگر با فیلم سینمایی خانه ای روی آب جایزه بهترین فیلم جشنواره فجر را از آن خود کند.

دوره نوزدهم؛ باران (79)

دوره نوزدهم باز نوبت به مجید مجیدی رسید تا برای سومین بار جایزه بهترین فیلم جشنواره فجر را با فیلم سینمایی باران به خود اختصاص دهد. داستان این فیلم پیرامون مسائل مهاجران افغانی است که بعضی از آن ها با سختی در ایران زندگی می نمایند.

دوره هجدهم؛ بوی کافور، عطر یاس (78)

بوی کافور، عطر یاس به کارگردانی بهمن فرمان آرا، فیلم برگزیده هجدهمین دوره جشنواره فیلم فجر است.

دوره هفدهم؛ هیوا (77)

دوره هفدهم جشنواره فجر، نوبت به رسول ملاقلی پور رسیده بود تا با یک داستان دفاع مقدسی دیگر جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر را از آن خود کند. هیوا جایزه بهترین کارگردانی، صدابرداری، فیلمبرداری و طراحی صحنه را دریافت کرد.

دوره شانزدهم؛ آژانس شیشه ای (76)

ابراهیم حاتمی کیا با ساخت آژانس شیشه ای توانست سیمرغ بهترین فیلم دوره شانزدهم جشنواره فیلم فجر را از آن خود کند. سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه از آن حاتمی کیا و بهترین بازیگر نقش اول مرد از آن پرویز پرستویی شد.

دوره پانزدهم؛ بچه های آسمان (75)

بچه های آسمان فیلمی که برای دومین سال پیاپی عنوان بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر را از آن مجید مجیدی کارگردان سینمای ایران کرد و بعد از آن به عنوان یکی از 5 نامزد نهایی جایزه بهترین فیلم خارجی اسکار برگزیده شد.

دوره چهاردهم؛ پدر (74)

مجیدی در این دوره برای نخستین بار برای فیلم پدر جایزه بهترین فیلم جشنواره فجر را دریافت کرد. این فیلم روایتگر داستان پسری است که بعد از مرگ پدرش، برای تأمین خانواده اش در شهر دیگری به کار مشغول می شود اما مادرش با مردی دیگر ازدواج می نماید و این سرآغاز کینه این پسر به ناپدری خود می شود.

دوره سیزدهم؛ روز واقعه (73)

شهرام اسدی با ساخت فیلم سینمایی روز واقعه پیروز شد تا جایزه بهترین فیلم سیزدهمین جشنواره فیلم فجر را از آن خود کند. این فیلم در ارتباط با قیام عاشورا بود.

دوره دوازدهم؛ (72)

دوازدهمین دوره جایزه فیلم فجر نیز، همچون بعضی دیگر از دوره های قبلی این جشنواره برگزیده ای نداشت و تنها جایزه ویژه هیات داوران به 2 فیلم حماسه مجنون جمال شورجه و تیک تاک محمدعلی طالبی اهدا شد.

دوره یازدهم؛ از کرخه تا راین (71)

یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر در انتخاب بهترین فیلم خود ویژگی ای منحصر به فرد داشت. ابراهیم حاتمی کیا کارگردانی بود که با آوردن از کرخه تا راین به جشنواره یازدهم فجر، توانست این رکورد را ثبت کند.

دوره دهم؛ احتیاج (70)

در دوره دهم جشنواره فیلم فجر، نوبت به علیرضا داوودنژاد رسید تا سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره را از آن خود کند. او که با فیلم سینمایی احتیاج در این دوره از جشنواره شرکت نموده بود، به سراغ داستان نوجوانی به نام علی رفت که پس از مرگ پدرش، تصمیم می گیرد، نان آور خانه شود.

دوره نهم؛ آپارتمان شماره 13 (69)

هیأت داوران نهمین دوره جشنواره فیلم فجر، برای انتخاب بهترین فیلم این دوره، به سراغ یک فیلم طنز رفتند. آپارتمان شماره 13 به تهیه نمایندگی و کارگردانی یدالله صمدی فیلمی بود که مورد توجه این هیأت نهاده شد که جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره را از آن خود کرد.

دوره هشتم؛ مهاجر (68)

این نخستین باری بود که ابراهیم حاتمی کیا توانست سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فجر را دریافت کند.

دوره هفتم؛ در جهت تندباد (67)

در این دوره از جشنواره فیلمی از مسعود جعفری جوزانی به عنوان بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر انتخاب شد. فیلمی که در جهت تندباد نام داشت و علاوه بر این جایزه، توانست سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری آن دوره را نیز به خود اختصاص دهد و همچنین در 9 بخش دیگر نیز کاندیدای دریافت سیمرغ بلورین شود.

دوره ششم (66)

ششمین دوره جشنواره فیلم فجر نیز همانند دوره اول و دوم این جشنواره فیلم برگزیده ای نداشت و تنها از 2 فیلم سینمایی کانی مانگا به کارگردانی سیف الله داد و پرنده کوچک خوشبختی به کارگردانی پوران درخشنده توسط هیات داوران جشنواره تقدیر شد و جایزه ویژه هیات داوران نصیب این 2 فیلم شد.

دوره پنجم؛ پرواز در شب (65)

پرواز در شب نام بهترین فیلم پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر است که کارگردانی آن برعهده رسول ملاقلی پور بود و با موضوعی دفاع مقدسی پا به این جشنواره گذاشت.

دوره چهارم؛ اولی ها/ بهار (64)

چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر یکی از متفاوت ترین دوره های این جشنواره در زمینه اعطای جایزه بهترین فیلم است. 2 اثر به عنوان بهترین فیلم حاضر در جشنواره معرفی شدند. فیلم مستند اولی ها به کارگردانی عباس کیارستمی و فیلم سینمایی بهار به کارگردانی و نویسندگی ابوالفضل جلیلی اهدا هر 2 پیروز به دریافت جایزه از جشنواره فیلم فجر شدند.

دوره سوم؛ مترسک (63)

این دوره نخستین دوره ای بود که جشنواره فیلم فجر به یک اثر جایزه بهترین فیلم را اهدا کرد. حسن محمدزاده نخستین کارگردانی است که جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر را از آن خود کرد.

دوره دوم (62)

این دوره از جشنواره، هیچ اثری را شایسته دریافت جایزه بهترین فیلم ندانست، هرچند که بسیاری از استعدادهای سال های بعد سینمای ایران در این دوره پا به عرصه سینما گذاشتند.

دوره اول (61)

برگزاری نخستین دوره جشنواره فیلم فجر در 1361 خورشیدی مصادف با روزهای جنگ تحمیلی بود. این دوره فقط شامل مسابقه سینمای آماتور بود و بخش سینمای حرفه ای، به صورت غیررقابتی برگزار گردید و اثری به عنوان بهترین فیلم انتخاب نشد.

منبع: سوره سینما

tani-buy.ir: مجله تانی بای: مقالات اقتصادی و کسب و کار

fungroups.ir: گروه سرگرمی: مجله و انجمن سرگرمی