دست کشاورزان کوتاه و خرما بر نخیل - مجله سرگرمی

فنوج یکی از شهرهای قدیمی در جنوب غربی استان سیستان و بلوچستان در 180 کیلومتری جنوب ایرانشهر و در 555 کیلومتری زاهدان است که از شمال به استان کرمان و از شرق به چابهار وصل می گردد. خرما عمده محصول کشاورزان این منطقه است، به طوری که همه ساله بیش از 12 هزار تن خرما از نخیلات شهرستان فنوج برداشت و روانه بازار مصرف می گردد.

برداشت از نخلستان ها از فصل تابستان شروع می گردد و تا مهرماه ادامه دارد. بیشترین رقم خرما در این شهرستان مضافتی است که بیش از سایر ارقام مورد استقبال مصرف نمایندگان قرار می گیرد. خرمای فنوج علاوه بر تامین احتیاج این شهرستان به سایر نقاط کشور مانند کرمان و آذربایجان شرقی نیز ارسال می گردد. این در حالی است که کمبود سردخانه سبب شده کشاورزان برای جلوگیری از خسارت وارده اقدام به فروش زودهنگام نمایند.

• فساد خرما با گرمای بسیار بالا

یکی از کشاورزان منطقه می گوید: تغییرات آب و هوایی و گرمای خیلی زیاد سبب فساد خرما می گردد. وزش باد گرم و مرطوب و به دنبال آن هوای گرم و خشک در منطقه که از 2 ماه قبل شروع شده، سبب خسارت به محصول خرما شده است. محمود عیسی زهی با اشاره به نگرانی کشاورزان از ایجاد خسارت آب و هوا بر محصول خرما می افزاید: نگرانی از خسارات وارده و همچنین نبود بازار فروش مناسب سبب شده نخلکاران حاضر شوند خرما را با کمترین قیمت به دلالان و تاجران بفروشند.

• فروش توافقی

عیسی زهی ادامه می دهد: تاجران با حضور در منطقه هر قیمتی را که بخواهند پیشنهاد می دهند و نخلداران نیز به دلیل نبود سردخانه و صنایع تبدیلی مجبور می شوند خرما را زیر قیمت و توافقی بفروشند. دلالان هم قیمت هر کیلو خرما را 3500 تا 4 هزار تومان پیشنهاد می دهند. کشاورزان از این فروش زودهنگام سودی عایدشان نمی گردد. این در حالی است که همین خرما در بازار مصرف کیلویی 30 هزار تومان فروخته می گردد.

وی می گوید: گاهی کشاورزان خرمای فراوریی را به دلیل نداشتن خریدار و نبود صرفه مالی به شکل سنتی و له شده، در گالن و حلب های 5 تا 18 کیلویی می گذارند و به صورت عمده ای می فروشند که این کار به درآمد کشاورز لطمه وارد می نماید. وی ادامه می دهد: کشاورزان انتظار دارند با ایجاد امکانات بسته بندی، انبار و سردخانه درآمدی مناسب کسب نمایند. این کشاورز فنوجی ادامه می دهد: با وجود خسارت های وارده، حمایت صندوق بیمه از کشاورزان نیز مطلوب نیست.

• خرما، تنها محصول درآمدزای فنوج

دبیر خانه کشاورز فنوج هم در این خصوص به خبرنگاران می گوید: با وجود این که خشکسالی، کشاورزی در منطقه را تحت تأثیر قرار داده، باغ ها و نخلستان های منطقه منبعی برای درآمد مردم هستند و بیشترین درآمد کشاورزان از نخلستان های خرماست. احمد ملک نژاد می افزاید: این شهرستان یک واحد سردخانه 200تنی دارد که در بهمن ماه سال قبل کلنگ زنی و با کوشش مسئولان راه اندازی شده است، اما این سردخانه برای فراوریات منطقه کافی نیست و باید تعداد سردخانه ها افزایش یابد. از مسئولان تقاضا داریم با این اقدام بسترها را برای ذخیره خرما در منطقه فراهم نمایند تا از فروش زودهنگام آن جلوگیری گردد.

وی ادامه می دهد: میوه خرما 4 مرحله را برای رسیدن طی می نماید؛ در این مراحل تغییرهایی در رنگ، بافت، مزه، اندازه و ترکیب های شیمیایی آن رخ می دهد. با توجه به این که خرما حاوی کربوهیدرات (مواد قندی) زیادی است، محیط مناسبی برای رشد میکروارگانیسم ها، به خصوص مخمرها محسوب می گردد؛ بنابراین خرماهای نرم و تازه باید در یخچال نگهداری شوند، زیرا سرمای محیط داخلی یخچال باعث کاهش رشد میکروارگانیسم ها و همچنین فعالیت آنزیم ها می گردد. وی می گوید: به طور کلی خرما را می توان حدود 8 ماه داخل یخچال نگهداری کرد.

• توجیه کشاورزان و اعلام قیمت برای فروش

دبیر خانه کشاورز فنوج ادامه می دهد: مشکل دیگری که مردم منطقه با آن روبه رو هستند فروش خرما به قیمت پایین است. سال گذشته خرما کیلویی 3500 تومان از کشاورز خریداری شد و در بازار مصرف به قیمت هر کیلو 30 هزار تومان به فروش رسید و بدین ترتیب سودی عاید کشاورز نشد.

ملک نژاد می افزاید: کشاورزان هم نباید محصولی را که یک سال برای آن زحمت کشیده اند، به قیمت ناچیز بفروشند. در همین زمینه با همکاری جهاد کشاورزی و فرمانداری کوشش کردیم با توجیه کشاورزان، قیمتی ثابت را معین کنیم تا کشاورزان کمتر از قیمت معین شده به فروش خرما اقدام ننمایند.

وی می گوید: صنایع تبدیلی و فرآوری متناسب با ظرفیت های موجود برای محصول خرما ایجاد نشده است، در این زمینه بخش خصوصی و دولت می تواند در این زمینه ورود پیدا کند.

• رونق مالی

دبیر خانه کشاورز فنوج می گوید: درصورت ایجاد صنایع تبدیلی می توان با فرآوری خرما به فراوری محصولاتی نظیر شیره خرما، عسل خرکا، خمیر، کشمش، سرکه، ترشی، رب و کمپوت خرما پرداخت تا به تبع آن شاهد رونق مالی و اشتغال در منطقه باشیم. وی ادامه می دهد: سال گذشته نخلداران دچار خسارت 70درصدی شدند، اما فقط 30درصد خسارت وارده به آنان پرداخت شده است. از مسئولان تقاضا داریم با بازنگری در نحوه حمایت های بیمه ای شرایطی را فراهم نمایند تا کشاورزان با اطمینان خاطر نسبت به بیمه نخیلات خود اقدام نمایند و اختلاف میزان پرداختی با خسارت وارده به حداقل برسد. ملک نژاد با بیان این که برای توسعه اشتغال در صنعت خرما باید سرمایه گذارانی در این حوزه جذب شوند، می گوید: فروش و بازاریابی نیز باید به گونه ای باشد که تعداد واسطه ها و دلالان کم گردد تا کشاورزان بیشتر سود ببرند.

• فنوج خرمای درجه یک فراوری می نماید

دبیر خانه کشاورز فنوج می گوید: سیستان و بلوچستان از نظر سطح زیر کشت خرما رتبه اول و از نظر فراوری این محصول رتبه دوم را در کشور به خود اختصاص داده است. خرما میوه شاخص استان است و بیشترین میزان فراوری آن در شهرستان سراوان با 12 هزار و 250 هکتار سطح زیر کشت انجام می گردد. احمد ملک نژاد می افزاید: شهرستان های ایرانشهر، نیکشهر، سراوان، دلگان، فنوج، قصرقند، سیب و سوران، مهرستان، سرباز، خاش، میرجاوه و زاهدان شهرستان های خرماخیز هستند.

در این میان شهرستان های ایرانشهر، سراوان، مهرستان، سیب و سوران، فنوج و دلگان خرمای درجه یک فراوری می نمایند؛ علاوه بر این خرمای فراوریی سیستان وبلوچستان به دیگر کشورها شامل پاکستان، کشورهای حوزه خلیج فارس، افغانستان، آسیای میانه و کشورهای اروپایی نیز صادر می گردد. دبیر خانه کشاورز فنوج ادامه می دهد: محصول خرمای ربی در ایران مختص سیستان و بلوچستان است و بیشترین سطح زیر کشت را دارد که به دنبال دریافت برندی مخصوص برای این محصول هستیم. ملک نژاد ادامه می دهد: از محصول خرما بیش از 50 فرآورده به دست می آید؛ همچنین در حال حاضر 54 هزار بهره بردار خرما در استان مشغول هستند.

tani-buy.ir: مجله تانی بای: مقالات اقتصادی و کسب و کار

fungroups.ir: گروه سرگرمی: مجله و انجمن سرگرمی